Een hollands drama - Arthur van Schendel

Titel: Een hollands drama
Auteur: Arthur van Schendel

Samenvatting:
De broers Gerbrand, Diderik en Frans Werendonk hebben samen een winkel. Gerbrand is de oudste broer die altijd alle inkomsten en uitgaven verrekend. Berkenrode, de zwager van Gerbrand, leende vaak geld van hem. Hij leende van veel mensen geld zonder dit ooit terug te betalen. Hij gaf het uit aan drank. Hij wilde niet meer leven met al die schulden en pleegde zelfmoord. Zijn vrouw Agnete, de zus van Gerbrand, bleef alleen achter met haar zoontje Floris. Gerbrand wilde niet dat de ‘onschuldige’ Floris met de lasten van zijn vader zou rondlopen, dus besloot hij dat hij samen met zijn broers en Agnete de schulden zou gaan aflossen. Zij moesten allemaal keihard werken en elke cent die zij konden missen was bestemd voor de aflossing. Op een gegeven moment werd dit teveel voor Agnete. Niet lang daarna werd zij dood aangetroffen.
Het was nu de taak van de Werendonks om Floris op te voeden. Gerbrand probeerde hem de goede richting op te krijgen door erg streng te zijn. Maar ondanks de straffen beging Floris toch steeds weer zonden. Hij loog alsmaar en stal geld dat hij uitgaf aan ‘leuke’ dingen. Gerbrand kon het niet tegenhouden. Niet door streng te zijn en ook niet door juist vrijgevig te zijn. Toch werkte Gerbrand meer dan goed voor hem was om de schulden terug te verdienen, zodat Floris er niet de schuld van zou krijgen dat zijn vader zo was.

Floris kon zijn gevoelens niet uiten. Van binnen voelde hij zich erg schuldig over de zonden die hij had begaan. Maar hij kon zich er niet tegen verzetten.
Op een dag ontmoette hij Wijntje, later werd het zijn vriendin. Aan haar kon hij wel zijn gevoelens kwijt. Zij probeerde hem op te vrolijken door te vertellen dat zijn zonden hem vergeven zouden worden omdat hij een goede jongen is. Maar dit hielp niet, Floris begon gek te worden van zijn eigen gedachten. 
Nadat hij was opgepakt voor diefstal, en weer uit de gevangenis kwam, wilde hij absoluut niet meer naar huis. Het huis had hem altijd al een benauwend en angstig gevoel gegeven. Hij moest er teveel denken aan de zonden die hij had begaan. Hij besloot om weg te lopen van huis. Een jaar lang liet hij niets mee van zich horen. Gerbrand was hem nog dagelijks wezen zoeken zonder enig resultaat.
Totdat Floris zich opeens weer liet zien. Hij kwam elke avond naar het huis om wat brood te halen en even naar boven te gaan voordat hij weer vertrok. Hij zei nooit iets en zag er slecht uit.
Toen kwam de avond dat Floris weer langskwam en weer naar boven ging. Alleen Gerbrand was thuis en zat, zoals altijd, het geld te berekenen. Hij werd opgeschrikt door buurtbewoners die op de deur klopten en schreeuwden dat er brand was. De brand kwam uit Floris zijn kamer. Gerbrand rende naar hem toe. Het laatste wat de toeschouwers zagen was dat Gerbrand Floris sloeg. Ze kwamen beiden om door de brand. 

Motieven:
- Zondes. Floris begaat veel zondes en heeft veel spijt ervan. Het is een terugkerend iets in het boek.      Zijn vader beging bijvoorbeeld ook veel zondes door alle schulden.
- Bedrog. Floris bedriegt iedereen. Ook de mensen die hem opvoeden.
- Noodlot.
- Eenzaamheid.

Thema:
Zondigheid en hoe mensen daarmee omgaan. Ook met betrekking tot het geloof.

Literatuur:
'Een hollands drama' behoort tot de literaire stroming de neo-romantiek. De neo-romantiek wordt gekenmerkt door dromerigheid, idealisme, fantasierijk en geheimzinnigheid. De noodlotsgedachte van de naturalisten komt ook naar voren. Maar tijdens de neoromantiek wordt er meer naar gekeken als dat het door een bovennatuurlijke kracht komt. Bij Een hollands drama' is het lot niet te ontkomen. Floris heeft zondigheden geerfd van zijn vader. Het naturalistische aspect van determinisme komt hierin ook naar voren. (Ras, mileu en erfelijkheid)
Kenmerkend voor de neoromantiek is ook dat de werkelijkheid als onbevredigend word ervaren en vaak wordt ontvlucht. Vaak worden de hoofdpersonen gedreven door een bijna niet te vervullen droom. Dit komt sterk terug in het boek. De familie probeert de hoge schulden af te betalen. Niemand verwachtte dat het ooit zou lukken, maar ze komen er in ieder geval wel dichtbij. 


Eindoordeel:
Ik vond het een leuk boek  met een goed verhaallijn. Het had ook een verrassend eind wat ik niet had verwacht. Ik zou het zeker aanraden en het is naar mijn mening een goede weerspiegeling van de neo-romantiek.


Bronnen:
(sv) http://www.scholieren.com/boekverslag/63135